Van papieren tijger naar digitaal droompakket

Jolene van Duin en Gerdien Rebel

Odion

Professionele hulp verlenen waar een cliënt niet op zit te wachten: dat is bemoeizorg in een notendop. Omdat cliënten recht hebben op hun eigen leven, maar soms ook risico’s over het hoofd zien, gaat zorgaanbieder Odion herhaaldelijk in dialoog over welke steun (on)gewenst en (on)nodig is. Om bewustwording te stimuleren en bemoeizorg te verminderen, is samen met Jouw Omgeving een interactief online pakket ontwikkeld voor cliënten en hun begeleiders: Bemoeipraat.

Helemaal nieuw is Bemoeipraat niet. Wegens dilemma’s in de praktijk rondom bemoeizorg ontwikkelde Odion twee jaar geleden – in samenwerking met de stichting Raad op Maat en het VUmc (gezondheidsrecht) – al een leidraad voor begeleiders en een werkboek voor cliënten. “We kozen toen voor papieren bundels”, vertellen Gerdien Rebel en Jolene van Duin van Odion. “Terwijl we eigenlijk droomden van een digitale versie, maar daar hadden we de expertise niet voor.” Met Jouw Omgeving werd de droom alsnog werkelijkheid. “Dit jonge, enthousiaste team opende de deur naar mogelijkheden waar we zelf nooit op zouden komen. Met dit digitale pakket verwachten wij de dialoog over bemoeizorg een nieuwe impuls te geven.”

Informatie gaat leven

Aan die extra prikkel is behoefte. Want hoe fraai en gedegen het papieren stappenplan en werkboek ook in elkaar zitten, begeleiders en cliënten ervaren in de dagelijkse praktijk toch een drempel om ermee aan de slag te gaan. “De handreiking voor begeleiders is vrij droog door de veelheid aan informatie”, legt Gerdien uit. “Bovendien hadden begeleiders de wens om het stappenplan meer te integreren met het werkboek van hun cliënten. De online module heeft dat mogelijk gemaakt. Het is bijzonder om te zien dat de informatie meer gaat leven als je het digitaliseert. Het is toegankelijker. Er zijn animaties en je kunt op je eigen manier en in eigen tempo scrollen, klikken, kijken en luisteren. Zo wordt de inhoud voor iedereen behapbaar.”

Makkelijk te integreren

Jolene vindt het mooi dat begeleiders nu gewoon met de iPad in de hand naast cliënten op de bank kunnen gaan zitten om met Bemoeipraat aan de slag te gaan. “Bewustwording is ook bij cliënten zelf van belang, omdat ze gewend zijn dat er keuzes voor hen gemaakt worden. Niet iedereen kan het benoemen dat ze bepaalde zorg te veel van het goede vinden. Via deze module leren cliënten om mondiger te worden en op een gelijkwaardige manier afspraken te maken. Zo groeien ze door Bemoeipraat in de eigen regie van hun leven. De digitale module maakt het makkelijker om afspraken te integreren in de dagelijkse praktijk. Bovendien kunnen begeleiders bij dilemma’s de aanvullende e-learning gebruiken om afwegingen te maken en passende oplossingen te zoeken.”

Aangenaam verrast

Loes den Dulk was vanuit stichting Raad op Maat ook betrokken bij de digitalisering van Bemoeipraat. Zij verwacht dat bemoeizorg als gespreksonderwerp nu nog laagdrempeliger wordt en hoopt zoveel mogelijk hulpverleners en cliënten te bereiken. “Online werken is niet zaligmakend en voor een deel van de doelgroep nog een ontdekkingstocht, maar ik ben aangenaam verrast door de creatieve ideeën van Jouw Omgeving. Als digibeet had ik letterlijk geen beeld bij de digitalisering. Ik weet natuurlijk dat er van alles kan, maar kwam zelf niet verder dan gewoon het boekje op een beeldscherm. Hoe anders is de online module uitgepakt! Zo veelzijdig en zoveel nieuwe mogelijkheden vanuit de bestaande inhoud, dit kan echt aanslaan bij een brede groep. Geweldig om te zien wat er uit een combinatie van twee heel verschillende vakgebieden kan ontstaan.”

Fijn en efficiënt samenspel

Vanuit Odion is er ook enthousiasme over het samenspel met Jouw Omgeving. Jolene: “Zij luisterden goed naar de inhoudelijke inbreng en lieten ons vervolgens kennismaken met creatieve ideeën en technische mogelijkheden. Het team legt helder uit wat niet kan, maar vooral wat er wél kan en gaat ook op ontdekkingstocht om het zo passend mogelijk te maken. Dat is fijn samenwerken. Veel deden we trouwens via Skype. Dat zijn we in de zorg niet gewend, maar bleek heel praktisch en efficiënt. Je overlegt veel sneller even met elkaar, waardoor we dit product ook echt sámen ontwikkeld hebben. Het is een compleet nieuwe module geworden, terwijl er tegelijk herkenning is vanuit de inhoud en door de online opnieuw gebruikte stripfiguurtjes uit het papieren werkboek.”

Meer grip

Het drietal is nieuwsgierig naar de werking in de praktijk en ook de professionals hebben zin om met de digitale Bemoeipraat aan de slag te gaan. Gerdien heeft hoge verwachtingen: “Je hebt wel enthousiaste trekkers nodig, want het verandert de manier van denken en werken, maar ik zie wat dit kan brengen. En ik gun cliënten zó dat de bemoeizorg minder wordt en dat zij zelf meer grip krijgen op hun leven. In overleg met begeleiders, zonder dat die het overnemen. Want goed of fout bestaat niet, maar een goede dialoog is wel voorwaarde. De online module gaat daar zeker aan bijdragen. Ik ben sowieso verkocht, het was hartstikke leuk om dit samen te ontwikkelen en wil heel graag ook met andere onderwerpen digitaal aan de slag. Met een club als Jouw Omgeving kunnen we mooie online producten maken die echt iets toevoegen.”

De online module Bemoeipraat bestaat uit een gezamenlijk deel voor cliënten en begeleiders, plus een e-learning voor zorgprofessionals. De module is dankzij een bijdrage van Agis Innovatiefonds tegen een kostendekkende prijs (à € 27 i.p.v. € 39 per gebruiker) beschikbaar voor instellingen en organisaties die actief bemoeizorg willen verminderen. Neem contact met ons op voor meer informatie over de module en de mogelijkheden.