13 februari 2018
Succesvol veranderingen implementeren
Van maandag 5 februari tot en met vrijdag 9 februari was het de Week van de Implementatie. Er vonden die week allerlei activiteiten plaats door heel Nederland met als doel om van elkaar te leren en inspireren. Bij Jouw Omgeving is het succesvol implementeren van het platform een van de belangrijkste onderdelen van ons werk. Onder andere implementatie-adviseur Myriam Limper houdt zich hier dagelijks mee bezig. Zij ziet hoe zorginstellingen worstelen met de vereiste veranderingen en (tijds)investeringen die een goede implementatie vereist. In deze blog (ook op LinkedIn) deelt zij haar ervaringen.
eHealth, nu ook voor hulpverleners
Regelmatig kom ik over de vloer bij zorginstellingen die al langere tijd bezig zijn met de implementatie van eHealth. Dat dat nergens echt vlekkeloos verloopt is niet zo verwonderlijk, gezien de complexe context en de omvang van de verandering waar men mee te maken heeft. Wat betreft die context: het komt erop neer dat er altijd wel wat aan de hand is. Ingewikkelde zorginkoop, reorganisatie, bezuinigingen, een nieuw ECD, onderbezetting, productienormen, wachtlijsten. En dat dan vaak allemaal tegelijk. ‘Een goede tijd’ om te starten met eHealth bestaat simpelweg niet. Als je daarop gaat wachten, gebeurt er niets. Wie aan de slag wil wordt per definitie geconfronteerd met een situatie waarin de waan van de dag voortdurend de aandacht weg dreigt te trekken. Niet omdat eHealth niet belangrijk en waardevol wordt gevonden, maar omdat in beginsel de ervaring altijd is dat het erbíj komt, hoe je het ook introduceert. Dat het stroef loopt - of milder gezegd: minder soepel dan je misschien had verwacht - ligt dus gewoon in de lijn der verwachting.
Wat kun je in deze omstandigheden doen om toch zo zinvol mogelijk aan de slag te zijn en blijven met de implementatie van eHealth? De geldende overtuiging lijkt te zijn: ‘als cliënten de meerwaarde ervaren en er enthousiast van worden, dan gaan hulpverleners het wel gebruiken’. Dat klinkt goed! Sterker nog, ik zou het enthousiasme van cliënten zelfs een randvoorwaarde willen noemen voor het welslagen van een implementatie. Geen enkele zichzelf respecterende hulpverlener gaat zijn cliënt tenslotte iets tegen heug en meug door de strot duwen. Draai het maar eens om. Als cliënten níet enthousiast zijn, zullen hulpverleners dat ook nooit worden. Enthousiasme bij (een deel van) je cliënten is dus een noodzakelijke voorwaarde. Om dat te realiseren moet je laagdrempelige techniek ontwikkelen die voldoende aanspreekt en gebruiksvriendelijk is, en die bovendien waarde creëert. Maar dan ben je er nog niet.
De werkelijkheid is dat niet alleen de cliënt er blij van moet worden, maar de hulpverlener óók! Nogal sociaal wenselijk zijn we algauw geneigd te veronderstellen: ‘de meerwaarde voor de hulpverlener bestaat er toch uit dat de cliënt er wat aan heeft?’. Natuurlijk is de hulpverlener gemotiveerd om zijn cliënt zo goed mogelijk te begeleiden. Alle instrumentarium die daarbij helpend is, is welkom. Maar in het geval van eHealth is dit gegeven op zichzelf niet voldoende voor succesvolle implementatie. De kosten moeten namelijk wel opwegen tegen de baten. En denk je eens in hoe hoog die ervaren ‘kosten’ wel niet kunnen zijn binnen de complexe context van de zorg. Wat is de impact van het starten met eHealth? Je moet je nieuwe techniek en nieuwe inhoud eigen maken. Er is extra tijd nodig met de cliënt om uit te leggen wat je van hem verwacht en hem te begeleiden om de eerste stappen online te zetten. Je hebt wellicht bijscholing nodig. Je voert een ander soort communicatie met je cliënt en je moet je cliënt op nieuwe manieren motiveren. En niet te vergeten: zorgmensen zijn mensen-mensen, die hebben vaak gewoon niet zo veel met technologie.
Wanneer gaat het dus werken? Als de hulpverlener ook nog baten voor zichzelf ziet. Bijvoorbeeld doordat:
- gespreksvoering zich verdiept omdat de cliënt online relevante informatie over zichzelf met je heeft gedeeld;
- het eindelijk lukt om het netwerk rondom de cliënt te activeren, omdat online 'meedoen' laagdrempeliger blijkt voor mensen;
- je minder tijd kwijt bent met het schrijven van rapportages;
- je minder gegevens hoeft te registreren;
- overdracht van een dossier naar een collega eenvoudiger wordt;
- cliënten op de wachtlijst alvast met iets kunnen starten dat online voor hen is klaargezet, waardoor zij meer beslagen ten ijs komen bij de start van een traject;
- je minder vaak op huisbezoek hoeft omdat je tussendoor online contact kunt hebben.
Mits goed en doordacht ingezet, heeft eHealth intrinsieke waarde voor alle gebruikers. Voor hulpverleners zit 'm dat deels in het vergemakkelijken en faciliteren van hun dagelijks werk. Als die meerwaarde voelbaar en aantoonbaar wordt gemaakt, naast de meerwaarde voor de cliënt, vergroot dat aanzienlijk het succes van de implementatie van eHealth. Pas dan zullen hulpverleners eHealth namelijk kunnen en willen integreren in hun dagelijkse werk. Zoek dus naar de toegevoegde waarde en implementeer van daaruit.
- Myriam Limper -
Vragen over implementatie?
Laat ons weten waar jij tegenaan loopt bij de implementatie van eHealth! Heb je vragen naar aanleiding van deze blog of wil je meer weten over Jouw Omgeving? Neem dan gerust contact met ons op!