2 juni 2020

Huilen mag! Aandacht voor de menselijke kant in een digitale wereld.

Dat het beeldbellen (ook wel ‘videobellen’, ‘beeldzorg’, of ‘telemonitoring’ genoemd in de zorg) ooit nog een vlucht zou gaan nemen binnen de zorgsector heb ik vaak genoeg geïdealiseerd, maar nooit durven verwachten dat dit in no-time dan ook zou gebeuren. Eind 2019 presenteerde Nictiz in de jaarlijkse eHealth-monitor namelijk nog een daling onder (in dit voorbeeld) verpleegkundigen in het gebruik van beeldbellen in de zorg (in 2015 was er een stijging van het gebruik t.o.v. 2014, maar in 2016, 2017 en 2018 schommelde het percentage om in 2019 te dalen).

Bron: eHealth-monitor 2019 – Tabellenbijlage

En kijk waar we nu zijn. Hoe de Corona-crisis ook de zorgsector in een nieuwe werkelijkheid heeft gebracht en zorgprofessionals massaal zijn gaan beeldbellen. Iets wat natuurlijk ontzettend mooi is aangezien het zorgt voor de continuering van zorg, en in sommige gevallen ook voor die efficiencyslag die zorgorganisaties al geruime tijd willen maken middels het online werken (denk bijvoorbeeld aan meer cliëntencontacten op een dag). Zorgorganisaties publiceren dan ook massaal op hun intranet de best practices van het beeldbellen en ook LinkedIn staat vol met allerlei online werkvormen die ingezet worden door zorgprofessionals. Het lijkt goed te gaan.

Maar net als de ‘perfecte huishoudens’ die in de nieuwsprogramma’s en talkshows voorbijkomen (‘kijk hoe goed het gaat met de werkende ouders thuis’) - en tegelijkertijd de schrijnende situaties die maar weinig in beeld worden gebracht - zie en hoor je ook binnen zorgorganisaties voornamelijk de goede voorbeelden voorbijkomen als het om het beeldbellen met cliënten gaat. En dat is ook niet heel gek. De medewerkers met minder goede ervaringen zullen zich waarschijnlijk minder snel melden. De medewerkers met de positieve ervaringen wil je belichten om anderen te motiveren. Uiteindelijk is het de kunst om óók met die medewerkers in gesprek te gaan die nog weinig voelen voor het beeldbellen, of die zich nog onervaren voelen, of vragen hebben hoe nu daadwerkelijk inhoud te geven aan een behandeling achter een scherm. Medewerkers die niet weten hoe een werkrelatie op te bouwen met een nieuwe cliënt online óf gewoon hun frustraties kwijt willen omdat ze het met kinderen, hond, kat, en wat nog meer allemaal thuis, in combinatie met zware casuïstiek, allemaal even niet kunnen bolwerken. Want dat uitwisselen over dit soort vraagstukken levert ontzettend veel op! Even de ‘menselijke kant’ onder de aandacht brengen buiten alle ICT-toepassingen die nu volop worden ingezet.

Onze implementatie collega's van Zorgbewegers organiseren trainingen ‘Goed van start met beeldzorg’. Medewerkers van zorgorganisaties volgen een webinar, gaan naderhand aan de slag met casuïstiek om meer gevoel te krijgen met de methodische vaardigheden die bij het online werken komen kijken en sluiten af met een intervisiemoment. Dat laatste om tijd te nemen voor de ervaringen die ze op hebben gedaan en de vragen die er nog leefden. Idealiter hoop je dat iedereen goed met het werken op afstand uit de voeten kan, maar ook de grote hobbels kunnen hier genoemd worden. En dat wordt gedaan. De emoties lopen soms hoog op, omdat dat ‘bolwerken’ inderdaad intens is in deze periode, en die transparante uitwisseling helpt andere medewerkers relativeren: ‘we doen wat mogelijk is, en dat is oké.’ Die menselijke kant laten zien, dat mag! Maar die ruimte moet je krijgen. Het is belangrijk dat zorgorganisaties hierbij stilstaan en ruimte en aandacht geven aan ondersteuning hierin. Ook om ervoor te zorgen dat na Corona het beeldbellen structureel ingezet blijft worden.

Deze blog is geschreven door onze collega Nicole Somsen, adviseur bij Jouw Omgeving en Zorgbewegers.